خداوند در سوره غاشیه ضمن استفهامی توبیخی ناباوران و مشرکان را به تأمل در آفرینش شتر دعوت می کند. ممکن است تمرکز روی شتر به خاطر ویژگی های این حیوان باشد. ویژگی هایی همچون مقاومت بی نظیر در برابر گرسنگی و تشنگی، مقید و محدود نبودن منابع غذایی اش به نوع خاصی از غذا، مقاومت سیستم بینایی و تنفسی اش در برابر گرد و غبار و طوفان های شن، قابلیت های مختلفش در باربری، شیردهی، حمل و نقل و خوراکی بودن گوشت و ... اينها و شگفتى‌ های دیگر سبب شده كه به عنوان نشانه ای از آيات خدا روى آن تكيه شود.

«اَنْعام» جمع «نَعَم» (بر وزن قَلَم) در اصل از مادّه «نعمت» گرفته شده است. این واژه در زبان عربی ابتدا بر شتر اطلاق می شد زيرا شتر در نزد عرب برترين نعمت بود، اما به تدریج برای اشاره به سایر چهارپایانى كه به چِرا مى‌ روند مانند گاو و گوسفند نیز به کار برده شد.

«تُصَعِّر» از ماده (صَعَر و بر وزن خطر)، نوعى بيمارى در شتر است که گردن خود را كج مى كند، پس از آن به هر روى گردانی اطلاق گردید. این تعبیر ممکن است بيانگر اين معنى باشد كه بدخلقى، در واقع نوعی بيمارى حيوانى است. امام صادق(ع) در تفسير آیه «وَلا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنّاسِ» مي فرمايند: «صورتت را از كسى كه با تو سخن مى گويد به عنوان توهين و استحفاف بر مگردان». از سويي، قرار گرفتن اين صفت در كنار تكبر، افراط در راه رفتن و سخن گفتن، نشان از رذيله ای است که سبب تنفّر همه مردم مى شود.

امام علی(ع) به نكوهش یاران سست عنصر خود مى پردازد و با نهايت مدارا با آنها مى فرمايد: «چقدر با شما مدارا كنم؟ همچون مدارا كردن با شتران تازه كار كه از سنگينى بار، پشتشان مجروح مى شود و يا همچون جامه كهنه اى كه هرگاه گوشه اى از آن را بدوزند، از سوى ديگر پاره مى شود!». سپس حضرت در تشبيه ديگری ضعف آنها را آشكار ساخته مى فرمايد: «به خدا سوگند! ذليل آن كس است كه شما ياور او باشيد و آن كس كه به وسيله شما [به سوى دشمن] تيراندازى كند، همچون كسى است كه تيرى بى پيكان و بدون پايه رها سازد».

از منظر فقه شیعه تمام حيوانات دريايى حرام هستند به استثناى ماهى فلس دار، تخم اين حيوانات هم تابع آنهاست. از حيوانات زمينى فقط شتر، گاو، گوسفند، گاو وحشى، قوچ كوهى، آهو و گورخر، حلال گوشت و گوشت اسب و استر و الاغ مكروه مى باشد. قاعده كلى درباره خوردنی ها و آشامیدنیها اين است كه هر چيزِ نجس، هر نوع غذا و آشاميدنىِ غصبى، زيان بخش و هر چيز «خبيث» كه طبع از آن تنفر دارد حرام است. از كثيف ترين و بدترين مايعات حرام، بول است و از آن بدتر مشروبات الكلى است.

مطالعه حیات حیوانات به عنوان بخش بزرگی از موجودات جهان، انسان را با عظمت خالق شان آشنا می کند. قرآن نیز به حقایقی در این زمینه اشاره دارد. برای مثال در سوره شوری و جاثیه یکی از نشانه های خداوند، تنوع و پراکندگی موجودات در آسمانها و زمین معرفی می شود و در سوره غاشیه، انسانها را به تأمل در آفرینش شتر دعوت می کند و علاوه بر آن در سوره های مومنون و نحل نیز دقت در خلقت و فواید چهارپایان مایه عبرت معرفی می شود. در آیات دیگری از سوره های فاطر، یس، زخرف و غافر نیز به موارد دیگری اشاره کرده است.

ایشان چنین سروده: «شتر براى بیان فضیلت احمد به سخن آمد و گفت: از وجود این شخصیّت است که اُمّ القرى(مکّه) شرافت یافت. این محمّد است و بهترین پیامبرِ فرستاده شده، او شفیع و بهترین کسى است که قدم بر زمین نهاده است. اى حسودان! از اندوه خود بمیرید که تنها او محبوب است و جز او در میان مردم محبوبى نیست».

عایشه می گوید: رسول خدا(ص) چیزی از خود به جای نگذارد، نه درهم و دیناری، نه گوسفند و شتری، و نه به چیزی وصیّت نمود. پاسخ: در بعضی روایات به ماترک پیامبر(ص) اشاره شده که گفتار عایشه را ردّ می کند. مؤید این مطلب مطالبه ارث پیامبر(ص) توسط حضرت زهرا(س) از ابوبکر است، و مؤید دیگر: سخن ابوبکر با حضرت زهرا(س) است که در این گفتگو ابوبکر انکار نمی کند که پیامبر(ص) چیزی از خود به جای گذارده، بلکه می گوید: آنچه از او به جای مانده، صدقه است.

عایشه هنگام حرکت به سوى بصره وقتی شنید نام شتری که سوار شده «عَسْکر» است، پیاده شده و گفت: پیامبر(ص) من را از سوار شدن بر آن نهى فرمود، ولی جملیان روکش شتر را عوض کردند و گفتند: شتر دیگری است و او سوار شد. در میان راه نیز در کنار آبگاهى که«حَوْأب» نامیده مى شد، سگان به روى آنان پارس کردند. وقتی عایشه نام آنجا را فهمید، گفت: مرا بازگردانید! پیامبر(ص) من را از این مکان نهی کرده بود. باز زبیر و طلحه، به پنجاه نفر پول دادند تا شهادت دروغ دهند که این منطقه حَوأب نیست.

موارد فراوانى از معجزات معصومین(ع) به شكل «ولايت تكوينى» اتفاق افتاده است. صدا زدن درخت و آمدن با ريشه به نزد پيامبر(ع)، مأموريت شتر پيامبر(ص) براي نشستن در خانه ابو ايوب انصارى و بينا كردن چشم مادر او به دست حضرت، فرو نشاندن طغیان آب فرات از سوي امام علي(ع) و ... همه بيان‌گر ولايت تكوينى آنهاست. البته این ولایت شاخه هاى ديگرى نيز دارد، از جمله: تأثيرگذارى در قلوب آماده پذيرش حق و تربيت و هدايت غير آشكار نفوس لايق از طريق امدادهاى معنوى و روحانى و موارد دیگر که نمونه هاى فراوانى دارد.