شجاعت 47 مطلب

نگاهي به سر منشأ «اخلاق»

آيا «اخلاق» ثمره و نتيجه «علم» است؟

گروهى از فلاسفه قديمِ يونان معتقد بودند كه فضيلت و حُسن اخلاق بر اثر علم به خوبى و بدى پيدا مى شود؛ اما اينان تنها نيمى از شخصيّت انسان را شناخته و تصوّر كرده اند كه شخصيّت انسان منحصراً يك شخصيّت عقلانى است و زمامِ حكومت كشورِ وجودِ ما تنها در دست عقل است؛ در حالى كه قسمت مهمى از شخصيّت انسان را همان غرايز(حُبّ ذات، ميل به كمال، استخدامِ ديگران، حسِّ انتقام، ترس، غضب و اميال و علاقه هاى گوناگون به مال، مقام، جمال و ...) تشكيل مى دهد.

واکنش «متقین» به رفتارهاي ناپسند ديگران

از ديدگاه امام علي(عليه السلام) عكس العمل شخص «متّقي و پرهيزكار» در مقابل رفتارهاي ناپسند ديگران چيست؟

امام علی(ع) در این باره مى فرمايد: «كسى را كه به او ستم كرده [و پشيمان است] مى بخشد و به آن كس كه محرومش ساخته عطا مى كند و به كسى كه پيوندش را با وى قطع كرده است، مى پيوندد». پرهيزكار از ظلم ظالمان مى گذرد؛ در حالى كه قدرت انتقام جويى دارد و اين نوعى شجاعت است، و چون از موضع قدرت انجام مى شود تسليم در برابر ظلم نيست، و در برابر كسانى كه او را محروم ساخته اند، بخشش دارد كه اين دليل بر سخاوت است، و با آنهايى كه از وى قهر كرده اند آشتى مى كند و آنها را مشمول كمك هاى خود مى سازد و اين هم شجاعت است و هم سخاوت.

قرآن و بیان «توکل» حضرت نوح(ع)

قرآن درباره «توکل» نمودن حضرت نوح(علیه السلام) بر خدا چه مي فرمايد؟

در آیات قرآن، صفت «توکل» از بارزترین صفات انبياء از جمله حضرت نوح(ع) شمرده شده و ايشان همواره در برابر حوادث سخت اعتماد و تکیه گاهشان ذات پاک خدا بوده است. حضرت نوح(ع) در برابر دشمنان قدرتمند و سرسخت ایستادند و بی اعتنایی خویش را به نقشه‏ ها و افكار و بت هاى آنها نشان دادند و به اين وسيله ضربه ‏اى محكم بر آنان وارد ساختند و عامل شجاعت و شهامت ايشان همان ایمان به خدا و توکل بر ذات پاک او بود.

ضرورت «سعه صدر» در رهبری

امام علی(علیه السلام) ضرورت «سعه صدر» در ریاست و رهبری جامعه را چگونه تبیین می نمایند؟

امام علی(ع) «سعه صدر» را یکی از ویژگی های رهبری دانسته و می فرماید: «وسيله رياست، سعه صدر است»، در واقع یک رهبر همواره با مخالفت ها و مشكلات ناخواسته ای مواجه می شود که اگر دارای «سعه صدر» و بردبارى توأم با تدبير و خونسردى همراه با شجاعت نباشد ادامه كار براى او بسيار مشكل خواهد شد. از روشن ترين مصاديق «سعه صدر»، فرمان عفو عمومى پيامبر(ص) در داستان فتح مكه و «سعه صدر» امام علی(ع) در برابر خوارج است. البته بايد مواظب بود كه «سعه صدر» و خويشتن دارى با مسامحه و سهل انگارى اشتباه نشود.

«شجاعت» یاران امام زمان(عج)

درباره «شجاعت» اصحاب امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) چه روایاتی به دست ما رسیده است؟

امام علی(ع) درباره شجاعت اصحاب امام زمان(عج) مي فرمايند: «... آنها از كسى احساس وحشت نكرده و به كسى كه داخل در جماعت آنها شود شاد نمى گردند [یعنی اعتمادشان به خداوند است نه به کثرت جمعیتشان]...».

عزاداری عاملی برای تخدیر اجتماعی و مانع عمل گرایی انقلابی!

گریه عامل فروکش کردن خشم انقلابی نسبت به دشمنان حق است و عقده‌های متراکم جبهه حق را تخلیه می‌کند؛ آیا جامعه ای که با عزاداری همه احساسات خود را تخلیه می کند، می تواند اهل اقدام و عمل باشد؟!

اولا: استمرار حیات شیعه حول عزاداری امام حسین(ع) در دوران سخت و پرتقیه خلفای اموی و عباسی خلاف این فرض را ثابت می کند.
ثانیا: هر اقدام انقلابی متوقف بر تزکیه و آموزش آحاد جامعه و گرد آمدن حول موضوع و «هدفی واحد» است که این مهم نیز در مجالس عزاداری امام حسین انجام می گیرد.
ثالثا: خاستگاه همه انقلابها، توفیقات و اقدامات اصلاح گرانه شیعه در نیم قرن اخیر، «مجالس عزادرای» امام حسین(ع) بوده اند.

آثار «ترس» در زندگی فردی و اجتماعی انسان

«ترس» چه آثاری در زندگی فردی و اجتماعی انسان ممکن است ایجاد کند؟

«ترس» اين صفت رذيله آثار نامطلوب بسيارى در زندگى انسان ها دارد: عامل قطعى شكست و زبونى ملت ها و اقوام مختلف است، انسان را از كارهاى بزرگ باز مى‏ دارد؛ زيرا كارهاى بزرگ هميشه با مشكلات بزرگ رو به روست و انسان هايى را مى‏ طلبد كه بتوانند از سدّ مشكلات عبور كنند و اين كار از افراد ترسو ساخته نيست.

راه پیشگیری و درمان «ترس» در وجود انسان

چگونه «ترس» را در وجود خود ریشه کن کنیم؟

درمان صفت رذیله «ترس» از راه های مختلفی امکانپذیر است؛ نخست انديشيدن در ثمرات شوم و آثار زيانبار آن است؛ زیرا هنگامى كه افراد ترسو، آثار نكبت‏ بار ناشى از ترسِ بى‏ جا و محروميّتِ حاصل از آن را در زندگى خود يا ديگران مشاهده كنند غالباً به فكر دور ساختن اين رذيله مى‏ افتند. پرداختن به قطع ريشه ‏ها راه مهمّ ديگر براي درمان آن است، هنگامى كه ابرهاى تيره و تار سوء ظنّ به خدا از آسمان قلبِ انسان كنار رود و خورشيد توكّل بر جان او نور افشان شود ظلمات خيالاتِ واهى - كه انسان را به ترس بي جا مى‏ كشاند - برچيده خواهد شد و ... .

قرآن و بیان شجاعت مسلمانان صدر اسلام

خداوند چگونه در قرآن شجاعت مسلمانان صدر اسلام را به تصویر کشیده است؟

خداوند در آیات مختلف قرآن، به شجاعت و پایمردی مومنان راستین و ترس گروهی از منافقان عصر پیامبر(ص) خصوصاً در جنگ های صدر اسلام اشاره کرده است. با دقت در آیات فوق استفاده می شود که سخنان وحشت انگیز بعضی از شیاطین که مسلمانان را از اجتماع لشکر قریش می ترساندند، نه تنها ترس و وحشتی در آنها ایجاد نکرد بلکه به ایمان و میزان توکل آنها افزود، چرا که ترس و جبن ریشه شیطانی دارد، در حالی که شجاعت دارای ریشه ایمان است و مومن نیز با اتکا به همین اصل و توکل بر قدرت خدا در همه صحنه ها پیروز می شود.

آثار و پیامدهای «شجاعت»

«شجاعت» از منظر روایات چه آثاری در زندگی انسان به همراه دارد؟

آثار و پیامدهای «شجاعت» از ديدگاه اخبار و احاديث بسيارند از جمله اينكه: شجاعت زينت است و ترس عيب است. سخاوت و شجاعت صفات شريفى هستند كه خداوند سبحان آنها را در وجود كسانى كه دوستشان دارد و آزموده است قرار مى‏ دهد، افراد شجاع و با شهامت و سخاوتمند كانون بزرگوارى و مركز نيكى هستند. همچنین امام علي(ع) در مورد فرماندهان بزرگ لشكرش مسئله شجاعت و شهامت را از اصول اساسى و صفات برجسته انسانى شمرده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام الصادق (ع)

من فطر صائما فله مثل اجره

هر که روزه داري را افطار دهد اجرش همانند اجر او باشد

ميزان الحکمة 6/394