امام علی(ع) با اشاره به وضعیت نابسامان اخلاقی و اجتماعی مردم زمان خود می فرماید: «در زمانى هستيد كه نيكى رو به كاستى گذارده، و بدى روى آورده، و شيطان طمعش در گمراهى و فریب مردم بيشتر شده». در واقع امام(ع) در دوران حكومتش با ميراث شوم حكومتهاى خودكامه روبرو بود، حکومتی كه خليفه بيت المال را بین اطرافيانش تقسيم می كرد، سپس می فرماید: «اگر جلوى تبعيضها را بگيرم، مى گويند فرزند ابوطالب ستم کرد و از دادن حق ما مضايقه كرد». از این رو حضرت فقرا، اغنیا، بخیلان و گردنکشان را سرچشمه فساد می داند.

امام علی(ع) برخی از یاران خود را مورد سرزنش قرار داده و می فرماید: «نه اموال خود را در راه آن كس كه به شما داده، بذل كرديد و نه جانها را در راه كسى كه آنها را آفريده، به خطر افكنديد». گویا زمان اين سخنان پس از جنگ صفين بوده كه گروهى از مردم حاضر نشدند در دفاع از حق جان و مال خود را به خطر بیفکنند.

قرآن تجسم اعمال در قیامت را یکی از بخش های مهم پاداش و کیفر دانسته و می فرماید: «اموال نامشروع یتیمان به صورت شعله هاى آتش ما را فرو می گیرد». هم چنین می فرماید: «ایمان به صورت نور و روشنایى اطراف ما را روشن مى کند»، و ...  . علم و دانش امروز مى گوید چیزى در جهان نابود نمى شود؛ ماده و انرژى دائماً تغییر شکل و صورت مى دهد، بى آن که هرگز از بین برود. افعال و اعمال ما نیز به حکم این قانون به طور جاودانى مى مانند، هر چند شکل آنها عوض شود.