«صبر» از مهمترين اركان ايمان است. لذا در حدود هفتاد آيه قرآن، از صبر سخن به ميان آمده كه بيش از ده مورد آن به شخص پيغمبر اسلام صلى الله عليه و آله اختصاص دارد. هيچ يك از فضايل انسانى، به اين اندازه مورد تأكيد قرار نگرفته است. اين نشان مى دهد كه قرآن، براى اين فضيلت اخلاقى و عملى اهمّيّت فراوانى قائل است و آن را عصاره همه فضيلت ها و خمير مايه همه سعادت ها و ابزار وصول به هر گونه خوشبختى و سعادت مى داند.

خداوند در آيات 7 تا 9 سوره غافر (انسان) می فرمايد: «فرشتگانى كه حاملان عرشند و آنها كه گرداگرد آن [طواف مى‏ كنند] تسبيح و حمد خدا مى‏ گويند و به او ايمان دارند و براى مؤمنان استغفار مى‏ نمايند * [عرضه مى‏ دارند] پروردگارا! آنها را در باغهاى جاويدان بهشت كه به آنها وعده فرموده‏ اى وارد كن، همچنين صالحان از پدران و همسران و فرزندان آنها را كه تو توانا و حكيمى * و آنها را از بديها نگاهدار، و هر كس را در آن روز از بديها نگاهدارى مشمول رحمتت ساخته‏ اى و اين است رستگارى بزرگ».

در اين آيات، حاملان عرش الهى راه و رسم دعا را به مؤمنان مى‏ آموزند: نخست تمسك به ذيل نام پروردگار (رَبَّنا). سپس او را به صفات جمال و جلالش ستودن و از مقام رحمت و علم بى پايانش مدد خواستن. سرانجام وارد در دعا شدن، و مسائل را به ترتيب اهميت خواستن و با شرائطى كه زمينه استجابت را فراهم مى‏ سازد مقرون ساختن. سپس دعا را با ذكر اوصاف جمال و جلال او و توسل مجدد به ذيل رحمتش پايان دادن. حاملان عرش الهی در اين دعا روى پنج وصف از مهم ترين اوصاف الهى تكيه مى‏ كنند ربوبيت، رحمت، قدرت، علم و حكمت او.

امام علی(ع) در نهج البلاغه به دَه وصف خدا اشاره كرده كه همه آنها انگيزه هاي تقوا هستند: «اى بندگان خدا! شما را به تقوا از خدايى سفارش مى كنم كه مدّت زندگى شما را معين نموده، لباس هاى زيبا بر شما پوشانده، زندگى پر وسعت به شما داده، حساب را بر گِردتان قرار داده، جزا را مراقبتان نموده و با نعمت هاى گسترده مُقدَّمتان داشته و با دلايل روشن، بيمتان داده، خدايى كه تعدادتان را مى داند و مدت هاى كوتاهى براى توقفتان مقرر كرده و جهانى را براي آزمايش قرار داده تا آزموده شويد و در برابر اعمال تان، حسابرسى شويد».

آئين مسيحيت در مباحث اساسي انسان و جهان مي‌گويد: انسان در بهشت از فرمان خدا سرپيچى كرد و صفات اوّليه خود را از دست داد. خدا، رستگارى و نجات او را در فداكارى خونين پسرش تشخيص داد. حضرت عيسى(ع) پس از تولد و رنج كشيدن و برقرارى كليسا كه انتشار آيين او را در عالم ادامه مى‌دهد مصلوب گرديد. انسان مى‌تواند خود را نه با وسيله شايستگي كه با وسيله فداكارى نجات دهد. انسان پس از مرگ پاداش و يا مجازات خود را خواهد ديد و پس از اتمام دنيا و رستاخيز اجساد يك محاكمه عمومى شروع خواهد شد.

جمعى از روشنفكران مسيحى اخيراً به خوبى دريافته‌اند كه مسيحيّت با قيافه كنونى و اعتقادى كه به مسأله فداء و نجات گناهكاران در پرتو خون عيسى(ع) دارد، نه تنها قادر به اصلاح افراد فاسد نيست، بلكه عامل مؤثّرى در توسعه فساد خواهد بود و اين موضوع و آنچه لازمه آن است با شؤون يك مذهب پاك نمى‌سازد، بدين رو به فكر چاره‌جويى برآمده و تفسيرهايى براى موضوع مزبور ذكر كرده‌اند كه آن را به صورتى معقول جلوه دهند.

قرآن حکم تحریم شراب را با تاکیدات بسیاری بیان کرده و می فرماید: «شراب از عمل شيطان است، از آن دورى كنيد تا رستگار شويد». نخست خطاب به مؤمنين شراب را گناهی روشن دانسته و با لفظ رجس و پليد آن را توصيف می کند و آن را از كارهاى شيطان معرفى مى كند، که نشانگر زشتى اين عمل پليد است. سپس دستور صريح بر ترك شرب خمر داده، و رستگارى را در سايه ترك شرب خمر مى داند؛ چراكه شيطان با شرب خمر قصد دارد بين شما دشمني ايجاد كند و شما را از ياد خدا باز دارد.

این سوره، با بیان صفاتى که مایه رستگارى مؤمنان است شروع و با نشانه هاى خداشناسى و آیات افاقى و انفسى خداوند در عالم ادامه یافته، به شرح سرگذشت جمعى از پیامبران اشاره می کند و بعد به مستکبران، با دلائل منطقى و با تعبیرات تند و کوبنده، هشدار مى دهد و بحث هاى فشرده اى درباره معاد بیان کرده، از حاکمیت خداوند بر عالم هستى و نفوذ فرمانش در آن سخن مى گوید. در آخر باز سخن از قیامت، حساب، جزا و پاداش نیکوکاران و کیفر بدکاران به میان مى آورد و با بیان هدف آفرینش انسان، سوره را پایان مى دهد.

هر ملتى در هر زمانى براى برانگیختن عواطف و احساسات افراد خود و دعوت آنها به وظائف فردى و اجتماعى، شعارى داشته و دارد. اسلام اذان را برای مومنین تعیین کرده است. چه شعارى از این رساتر که با نام خداى بزرگ آغاز مى گردد، با اعلام وحدانیت و یگانگى آفریدگار جهان و گواهى به رسالت پیامبر(ص) اوج مى گیرد و با دعوت به رستگارى، فلاح، عمل نیک، نماز و یاد خدا پایان مى گیرد. عبارات کوتاه و موزون، محتویات روشن، مضمون سازنده و آگاه کننده از ویژگی های آن است.

پيامبر اكرم(ص) می فرماید: «ذِكْرُ اللّهِ شِفاءُ الْقُلُوبِ». امام على(ع) نیز می فرماید: «هر كس قلب خود را با ياد پيوسته الهى آباد كند، اعمال او در پنهان و آشكار نيكو مى شود». در حديث ديگرى می فرماید: «ياد خدا شيطان را از شما طرد مى كند».
دل و جان انسان جايگاهى است كه هرگز نمى تواند خالى بماند؛ اگر ذكر خدا آن را پر كند، وسوسه هاى شيطانى از آن دور مى شود، و اگر خالى از يادخدا باشد جولانگاه شيطان و وسوسه هاى او خواهد شد. از سوى ديگر ياد خدا سبب مى شود، كه انسان به منبع كمال مطلق نزديكتر گردد.

امام علي(ع) مي فرمايد: «متقين علاقه شديدى در كسب علم و دانش دارند». آنها با اینکه عالمند؛ ولی حریص به کسب علم هستند. حرص به امور معنوی، علم و رستگارى خود و جامعه حرص پسندیده است؛ چراکه خداوند پیامبر(ص) را حریص بر هدایت مردم معرفی می کند: «رسولی که حريص است بر اسلام آوردن و هدايت شما».