فقير 16 مطلب

هشدار امام علي(ع) به مأموران اخذ «زکات»

امام علي(علیه السلام) درباره عواقب تخلف از وظیفه، به مأموران جمع آوری «زکات» چه هشداری داده اند؟

امام علي(ع) در این باره می فرماید: «براى تو [عامل جمع آوري زكات] در اين زكات نصيب مشخص و حقّ معينى است و شريكانى از بينوايان دارى، ما حق تو را به طور كامل مي دهيم تو هم بايد حقّ آنها را به طور كامل بدهي، اگر چنين نكنى در قيامت بيش از همه دشمن و شاكى داري، بدا به حال كسى كه در پيشگاه خداوند، فقرا و مساكين و سائلان و محرومان و بدهكارانِ ورشكسته، شاكى او باشند. سبك شمردن امانت و دنبال خيانت رفتن، باعث مي شود كه درهاى ذلت و رسوايى در دنيا گشوده شود و در آخرت، خوارتر و رسواتر بگردد، [و بدان] بزرگترين خيانت، خيانت به امّت است و رسواترين غشّ و تقلّب، نسبت به پيشوايان اسلام است».

«توزیع ثروت» در اسلام

اسلام برای توزیع عادلانه ثروت در بین مردم چه راهکارهایی ارائه داده است؟

توزيع ناعادلانه ثروت، بلای بزرگ و درد بی درمان دنیای معاصر است؛ اما اسلام در شيوه درمان خود، اقتصاد را با اخلاق پیوند می دهد و آن را در لايه هاى مختلف اقتصاد، يعنى توليد، توزيع و مصرف كالا حاكم مي كند تا فاصله بين فقير و غنى كم شده، و ثروت به طور عادلانه توزيع گردد. از جمله این دستورات تاکید بر روزی حلال و سود عادلانه، و تحریم ربا و رشوه است. در واقع اسلام با طرح بايدها و نبايدهاى اخلاقى در حوزه اقتصاد، عملا چشمه هاى توليد ثروت نامشروع را مسدود مي کند.

کمک به فقیر، نشانه لزوم فقر!

آیا کمک به فقیر نشانه لزوم فقر نیست؟

تأکیدهاى مکرّر اسلام بر کمک به بینوایان، دلیل بر به رسمیت شناختن «فقر» نیست. چون: 1- در احادیث اسلامی آمده که اگر جامعه سالم باشد و مردم حقوقى را که خداوند در اموال آنان براى این طبقه قرار داده، بپردازند فقیری در آن یافت نمی شود. 2- اسلام در آغاز کار در یک اجتماع به تمام معنا ناسالم و مملوّ از تبعیض ها و تجاوزها و ظلم ها به وجود آمد و لذا باید برنامه اى تهیّه می کرد که در آن فقر و گرسنگى تدریجاً ریشه کن گردد.

مبالغه در مورد قیمتی بودن انگشتر امام علی(ع)

آیا اینکه قیمت انگشتر علی(علیه السلام) معادل خراج شام بوده، واقعیت دارد؟

مبالغه هائى که درباره قیمت انگشتر مام علی(ع) کرده اند، فقط در روایت ضعیفى ذکر شده، که به افسانه شبیه تر است.

ربا مانعی بر سر راه تلاش اقتصادی سازنده

«ربا» چه نقشی در تضعیف و کاهش تلاش و کوشش های سالم اقتصادی در جامعه دارد؟

امام صادق(ع) درباره این اثر «ربا» که یکی از علل تحریم آن است می فرماید: «اگر رباخوارى حلال بود، مردم كارهاى مفيد تجارى و هر آنچه را كه به آن احتياج داشتند ترك مى كردند؛ به همين جهت خداوند ربا را حرام كرد تا مردم به سوى كارهاى حلال و تلاش هاى اقتصادى مفيد بروند و وام فقط به صورت قرض الحسنه باقى بماند».

منظور اميرالمؤمنين(ع) از حديث «مَنْ عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ»

منظور اميرالمؤمنين(علیه السلام) از حديث «مَنْ عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ» چيست؟

براى اين کلام امام(ع) چهار تفسير بيان شده است: 1- هر كس بدن جسمانى را بشناسد خدا را مى شناسد. 2-  كسى كه بداند كه مخلوق است علم پيدا مى كند كه خالق و علتى وجود دارد. 3- انسان وقتى نظر به خود مى كند می فهمد که فقير است و منبع بى نيازى وجود دارد که انسان محتاج اوست. 4- كسى كه نفس خود را در اثر رفع موانع و حجاب هاى درونى و بيرونى شناخت، خدا را مشاهده خواهد كرد.

شأن نزول آیات (5 ـ 11) سوره «انسان»

شأن نزول آیات (5 ـ 11) سوره «انسان» چه می باشد؟

حسن و حسین(ع) بیمار شدند، علی و فاطمه(ع) نذر کردند: اگر آنها شفا یابند سه روز روزه بگیرند. چیزى نگذشت که هر دو شفا یافتند، علی و فاطمه(ع)  روزه گرفتند تا نذر خود را ادا کنند. موقع افطار غذای خود را یک روز به فقیر و روز دیگر به یتیم و روز سوم به اسیر دادند. وقتی پیامبر(ص) گرسنگی اهل بیت خود را دید گریان شد و این آیات درباره آنها نازل شد.

شأن نزول آیات (1 ـ 11) سوره «لیل»

شأن نزول آیات (1 ـ 11) سوره «لیل» چه می باشد؟

شاخه درخت خرماى مسلمانی بالاى خانه مرد فقیر قرار داشت، او هرگاه خرما می چید چند دانه خرما در خانه مرد فقیر مى افتاد و کودکانش آنها را برمى داشتند، آن مرد خرما را از دستشان مى گرفت. مرد فقیر به پیامبر(ص) شکایت کرد، پیغمبر(ص) به صاحب نخل فرمود: این درختى را در مقابل نخلى در بهشت به من مى دهى؟ او قبول نکرد. یکی از صحابه در قبال این وعده پیامبر(ص) نخل را به بهای چهل نخل از صاحبش خرید و به پیامبر(ص) تقدیم کرد. پیغمبر(ص) نخل را به مرد فقیر بخشید. اينجا بود كه سوره و الليل نازل شد.

شأن نزول آیات (75 ـ 78) سوره «توبه»

شأن نزول آیات (75 ـ 78) سوره «توبه» چه می باشد؟

این آیات درباره ثعلبة بن حاطب نازل شده که مرد فقیرى بود و مرتّب به مسجد مى رفت، اصرار داشت پیامبر(ص) دعا کند تا خداوند مال فراوانى به او بدهد. با اصرار او پیامبر(ص) براى او دعا کرد، چیزى نگذشت که ثروت سرشارى به او رسید. آن چنان مشغول و سرگرم زندگى مادّى شد که در جماعت شرکت نمى کرد. پس از مدتى پیامبر(ص) مأمور جمع آورى زکات را نزد او فرستاد. او نه تنها از پرداخت زکات خوددارى کرد، بلکه به اصل تشریع این حکم نیز اعتراض نمود.

محتواى سوره کهف

محتواى سوره «کهف» چیست؟

سوره کهف بعد از بیان مبدأ و معاد و بشارت و انذار، به داستان اصحاب کهف اشاره می کند و این مطلب را می فهماند که یک اقلیت در برابر یک اکثریت، هر چند ظاهراً قوى، نباید تسلیم گردد. در ادامه داستان دو نفر آمده، که یکى ثروتمند اما بى ایمان و دیگرى فقیر اما مؤمن بود و هرگز عزت و شرف خود را در برابر آن فرد بى ایمان از دست نداد. سپس به داستان موسى و خضر(ع) اشاره مى کند. در پایان هم ماجراى «ذو القرنین» را شرح مى دهد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

من احب الحسن و الحسين احببته و من احببته احبه الله و ادخله جنات النعيم و من ابعضهما او بغى عليهما ابغضته و من ابغضته ابغضه الله و ادخله جهنم و له عذاب مقيم.

کنز العمال 12/121