مفهوم آيه چنين است که: آنچه به انسان ارزش و قيمت در پيشگاه خدا مى‏ دهد، همان ايمان و توجه به پروردگار و بندگى او است. دعا وسيله مؤثرى است براى خودسازى و پيوند نزديكى است ميان انسان و خدا. دعا وسيله‏ اى است براى شناخت پروردگار و صفات جمال و جلال او، و هم وسيله‏ اى است براى توبه از گناه و پاك‏سازى روح، و هم عاملى است براى انجام نيكى ‏ها، و هم سببى است براى جهاد و تلاش و كوشش بيشتر تا آخرين حد توان. گذشته از همه دعا مى‏ تواند دريچه‏ اى باشد به سوى اميد پيروزى، و وسيله مؤثرى براى مبارزه با ياس و نوميدى. به همين دليل دعا به هنگام حوادث سخت و طاقت‏ فرسا به انسان قدرت و نيرو و اميدوارى و آرامش مى‏ بخشد، و از نظر روانى اثر غير قابل انكارى دارد.

از مجموعه رواياتی که از ائمّه عليهم السلام وارد شده است، به دست مى‏ آيد كه وعده الهى در مورد مستجاب شدن دعاها بى ‏قيد و شرط نبوده است؛ بلكه دعا داراى شرايطى است كه دعاكنندگان بايد شرايط دعا راتحصيل، و موانع آن را از سر راه خود بردارند:   شرط اوّل اجابت دعا، شناخت صفات جلال و جمال و فعل و اسماء الله الحسنى است كه هر كس بايد به اندازه توان خود اين شناخت را به دست آورد. دومين ‏شرط اجابت دعا، نيّتِ‏ صادق و پاك و قلب با اخلاص و بدون ريا است. سومين ‏شرط تغذيه حلال است؛ تغذيه حلال نه تنها در دعا مؤثّر است، بلكه در تمام عبادت ‏هاى انسان نيز تأثير دارد. چهارمين شرط اجابت دعا، حضور قلب است.

دعا تنها الفاظ و به اصطلاح لقلقه لسان نيست. بلكه يك نوع آمادگى روحى و شايستگى معنوى و خودسازى است كه مى ‏تواند در سلسله علل قرار گيرد و علّت ناقصه ‏اى را كامل كند. زيرا فضل بى ‏پايان خدا به اندازه شايستگی ها و لياقت ها به افراد مى ‏رسد و بنابراين كسب شايستگى و لياقت، مى‏ تواند منشأ فضل و فيض تازه ‏اى گردد.

از جمله مسائلى كه در آيات و روايات اسلامى در مورد دعا روى آن تكيه شده، اين است كه دعا نبايد همانند دعاى مشركان، به موقع گرفتارى اختصاص داشته باشد و به هنگام آرامش خبرى از آن نباشد!  آنهايى كه تنها به هنگام گرفتارى و هجوم مشكلات متوجّه خدا مى‏ شوند، گويا تنها در اين زمان او را مؤثّر در عالم مى‏ دانند، ولى به هنگام قدرت و آسايش، نيرو و قدرت خودشان و عالم اسباب را مؤثّر اصلى مى ‏شمارند و اين خود يك نوع شرك است. زيرا از دريچه چشم يك موحّد در همه حال مؤثّر اصلى اوست و اسباب دنيايى به قدرت و فرمان او هستند و هر چه دارند از او دارند.

براى تحصيل خشوع و حضور قلب در دعا و نماز و ساير عبادات، به امور ذيل توصيه مى ‏شود: 1. به دست آوردن شناخت و معرفت درباره خدا؛ 2. عدم توجّه به كارهاى پراكنده و مختلف؛ 3. انتخاب محل و مكان مخصوص نماز و دعا؛ 4. پرهيز از گناه؛ 5. آشنايى با معناى نماز و دعا و فلسفه افعال و اذكار آن؛ 6. انجام مستحبّات نماز و آداب مخصوص عبادت و دعا؛ 7. مراقبت، تمرين، استمرار و پى‏ گيرى زياد؛ 8. تغيير مُجاز، در شكل ظاهرى در عباداتى كه جنبه تكرارى دارد؛ 9. پرهيز از غذاهاى شبهه ‏ناك؛ 10. درخواست نعمت بزرگ حضور قلب از خدا.

امام باقر عليه السلام  فرمود: «چيزى نزد خدا برتر از اين نيست كه از او تقاضا كنند و از آنچه نزد اوست بخواهند و نزد خداوند هيچ‏كس مبغوض ‏تر و منفورتر از كسانى كه از عبادت او تكبّر ورزند و از مواهب او تقاضا نمى ‏كنند نيست».

امام صادق عليه السلام در روايتى فرمود: «نزد خدا مقامى است كه جز با دعا و تقاضا نمى ‏توان به آن رسيد و اگر بنده ‏اى دهان خود را از دعا فرو بندد و چيزى تقاضا نكند چيزى به او داده نخواهد شد، پس از خدا بخواه تا به تو عطا شود، چرا كه هر درى را بكوبيد و اصرار كنيد سرانجام گشوده خواهد شد».

«انتظار» معمولا به حالت كسى گفته مى شود كه از وضع موجود ناراحت است و براى ايجاد وضع بهترى تلاش مى كند. مسئله انتظار حكومت حق در واقع مركب از دو عنصر نفى و اثبات است؛ عنصر نفى، همان بيگانگى با وضع موجود و عنصر اثبات، خواهان وضع بهتري بودن است. اگر اين دو جنبه در روح انسان به صورت ريشه دار حلول كند هم باعث ترك هر گونه همكارى با عوامل ظلم و فساد مي شود و هم باعث خودسازى و جلب آمادگى هاى جسمى و روحى براى شكل گرفتن آن حكومت واحد جهانى مي ‌شود.

امام علی(ع) سه راه براي نفوذ شيطان به درون انسان معرفی مي كند؛ يكي اينكه انسان را گرفتار آرزوهاى طولانى مى كند و با مشتى خيالات مربوط به آينده او را سرگرم مى سازد و تمام وقت و فكرش را به خود جذب مى كند و به اين طريق، راه خودسازى را به رويش مى بندد. دوم اينكه گناهان را در نظرش زيبا جلوه مى دهد. سوم اينكه گناهان بزرگ را در نظرش ساده و سبك جلوه مى دهد و به بهانه عناوينى چون غفّاريت خداوند و معصوم نبودن انسانها و باز بودن راه توبه و ... او را به بدترين گناهان آلوده مى سازد.

امام علی(ع) در خطبه 85 نهج البلاغه در توصیف «بهشت» مى فرمايد: «در بهشت درجاتى است كه يكى برتر از ديگرى و منزلگاه هايى است كه با هم متفاوت است و براى هر يك از بهشتيان درجاتى است، به خاطر اعمالى كه انجام داده اند. نعمت هاى بهشتى جاويدان است و هرگز قطع نمى شود، ساكنانش از آن كوچ نمى كنند [يعنى هم نعمت هايش جاويدان است و هم سكونت ساكنانش]. آنان هرگز پير نمى شوند و گرفتار شدائد نمى گردند». در مجموع محيطى است مملوّ از نور و بركت و خالى از هرگونه مشكلات و نكبت.

برپایی عزاداری، امر و مکتب اهل بیت را زنده می کند. این گونه مجالس شیعیان را متحد و روحیه عدالت طلبی آنها را حفظ می کند. شیعیان با گريه بر مظلوميّت امام حسين(ع)، ایشان را الگو قرار مى‏ دهند و زمينه تطبيق اعمال خود با سيره عملى آن حضرت را فراهم مى‏ سازند. عزاداری برای امام حسین(ع) مصداق تعظیم شعائر الهی و همچنین نوعی ابراز مودّت نسبت به خاندان پیامبر خدا(ص) است. شعیان به توصیه اهل بیت عزاداری می کنند تا یادشان نرود چه اتفاقی و چرا رخ داد؟