انگيزه‏ هاى حسد؟

حسد از چه انگيزه هايی سرچشمه می گيرد؟

بسيارى از صفات رذيله از يكديگر سرچشمه مى‏ گيرند، يا به تعبير ديگر، بر هم ديگر تأثير متقابل دارند. حسد نيز از صفاتى است كه از صفات زشت ديگرى ناشى مى‏ شود و خود نيز سرچشمه رذايل فراوانى است! علماى اخلاق براى حسد سرچشمه هاى زيادى ذكر كرده اند؛ از جمله: «عداوت و كينه»؛ «كبر و خودبرتربينى»؛ «حبّ رياست»؛ «ترس از نرسيدن به مقاصد مورد نظر»؛ «احساس حقّارت و خود كم بينى»؛ «بخل و خباثت نفس».

فراتر از اينها حسد، ريشه هايى در «عقايد» انسان نيز دارد. شخص حسود با زبان حال دارد به «حکمت و عدالت» خداوند اعتراض مى كند، كه چرا فلان نعمت به او داده نشده است! او به زبان حال مى گويد: هرگاه خدا به ديگرى نعمتى دهد، ممكن است از دادن مثل آن به من - العیاذ بالله - عاجز باشد! پس چه بهتر كه نعمت از او سلب گردد تا به من برسد! بنابراين حسودان در واقع گرفتار نوعى تزلزل در پايه هاى ايمان به «توحيد افعالى» پروردگار و حكمت و قدرت او هستند.

غضبِ مثبت و ستوده

آيا خشم و غضب هميشه جنبه منفى دارد و خلقت آن خلاف حکمت الهی است؟

خشم و غضب هميشه جنبه منفى ندارد؛ گاه جنبه مثبت دارد و براى زندگى مادى و معنوى انسان ضرورى و لازم است. اگر كسى گمان كند خداوند نيرويى را در انسان بى حكمت آفريده است، يا بعضى از نيروهاى خداداد صرفا جنبه ويرانگرى دارد، چنين كسى حكمت خدا را نشناخته و در واقع توحيد افعالى او ناقص است. محال است عضوى در پيكر و نيرویى در درون و جان آدمى باشد و اثر مثبتى نداشته باشد؛ از جمله نيروى غضب. هنگامى كه انسان خشمگين مى شود تمام توان او بسيج مى گردد و گاه قدرت او چندين برابر زمانِ عادى و معمولى مى شود. فلسفه وجودى اين حالت در واقع آن است كه اگر جان يا مال يا منافع ديگر انسان به خطر بيافتد، بتواند حداكثر دفاع را در برابر مهاجم داشته باشد و اين نعمت بسيار بزرگى است. بنابراين نيروى غضب يك نيروى مفيد و مهم دفاعى است كه براى بقاى حيات انسان ضرورت دارد، مشروط بر اينكه در جاى خود به كار گرفته شود.

برنامه امام علی(ع) برای نجات و سعادت

سفارش امام علی(علیه السلام) به یارانش برای پیمودن راه سعادت و نجات چه بود؟

علی(ع) در خطبه 24 نهج البلاغه یک برنامه چهار ماده اى را براى سعادت انسان ها توصیه می فرماید. نخست به تقوا و پرهیزکارى سفارش مى کند. و با جمله«وَ فِرُّوا اِلَى اللهِ مِنَ اللهِ»، به مسأله توحید افعالى اشاره می کند. چرا که تمام مشکلات انسان، از ناحیه اَعمال او و آثارى است که خدا براى آن اَعمال قرار داده است. سپس مى فرماید: از همان راهى که خداوند، براى شما معیّن کرده است بروید«وَ امْضُوا فِى الَّذى نَهَجَهُ لَکُمْ». و در آخر: به وظایفى که براى شما مقرّر داشته، قیام کنید«وَ قُومُوا عَصَبَهُ بِکُمْ».

توحيد و شرک در عقائد وهابيّت

عقائد وهابيان در مورد توحيد چيست؟

وهّابيان مى گويند: هيچ كس حق ندارد از پيامبر(ص) شفاعت بطلبد؛ زيرا خداوند مى فرمايد: «فلا تدعوا مع الله أحدا». آنها تصوّر كرده اند که: تأثير موجودات اين جهان، تأثير استقلالى است؛ و لذا آن را مزاحم توحيد افعالى و توحيد عبادى خداوند دانسته اند؛ در حالى كه از نظر يك موحّد كامل، وجود مستقل قائم بالذّات در عالم تنها يكى است و آن خدا است. اگر پيامبر(ص) شفاعتى دارد به اذن او است؛ چنانكه قرآن مى فرمايد: «ما من شفيع إلا من بعد إذنه».

راه های درمان دروغ‏

راه های درمان دروغ‏ چيست؟

اگر انگيزه دروغ گويى ضعف ايمان نسبت به توحيد افعالى است، بايد پايه هاى ايمان را تقويت كرد. اگر انگيزه آن حسد و بخل و كبر و غرور است، بايد به درمان آنها پرداخت. بايد روى پيامدهاى سوء و زيان بار دروغ كه سبب تيره روزى و بدبختى و رسوايى در دنيا و آخرت مى شود انديشيد. بايد از دوستان ناباب و دروغگو و محيط هايى كه به دروغ تشويق مى كند، پرهيز کرد. ايجاد شخصيت در افراد، يكى ديگر از مؤثرترين طرق درمان دروغ است. بايد از دروغ به شوخی و دروغ کوچک پرهيز کرد.

طرق درمان حرص

چگونه می توان رذیلت اخلاقی «حرص» را مداوا کرد؟

فيض كاشانى در «المحجّةُ البيضاء» مى گويد: داروى بيمارى حرص سه ركن دارد. «صبر» و «علم» و «عمل» و مجموع توصیه های مربوط به غلبه بر این ویژگی ناپسند اخلاقی پنج چيز مى شود: نخست: اقتصاد و ميانه روى در هزينه هاى زندگى. دوّم: هنگامى كه مال به اندازه كافى براى زيستن دارد، نگران آينده نباشد. سوّم: در فوايد قناعت و عزّت حاصل از آن و زيان هاى حرص و طمع و ذلّت ناشى از آنها بيانديشد. چهارم: در تاريخ گذشتگان مخصوصا گروهى از يهود حريص و دنياپرستان از اقوام ديگر بيانديشد. پنجم: در خطرات مال و ثروت بى حساب بينديشد و آفات دنيا و آخرت اين كار را در نظر بگيرد.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت

الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)

نَهى ]رَسُول الله(صلى الله عليه وآله)[ أن يُسْتَعمَلَ أجيرٌ حتّى يُعلمَ ما اُجرتُهُ

پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله) نهى فرمود از اين که کارگرى، پيش از تعيين مزدش به کار گرفته شود

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 40