بی تابی 8 مطلب

درمان جَزَع و ناشكيبايى‏

درمان جَزَع و ناشكيبايى چيست؟

اين بيمارى درونى، مانند بسيارى از بيمارى هاى ديگر، راه هاى درمان دارد:  تشخيص درد و تجويز بهترين راه درمان؛ يادآورى پيامدهاى شوم جزع و بى تابى؛ مطالعه آيات و رواياتى كه پيرامون اجر و پاداش صابران وارد شده است؛ مطالعه احوال انبيا و اوليا و بزرگان؛ تلقين و اعتماد به نفس در تحمل سختى ها.

تفاوت جَزَع و احساسات معقول‏

تفاوت جزع و احساسات معقول‏ در چيست؟

قلب انسان كانون عواطف و احساسات است. آدمی هرگاه عزيزى را از دست دهد، ناراحت گشته و اشك هايش جارى مى شود. اما نبايد هرگز اين گونه اظهار تأثّر را با جزع و بى تابى و بى صبرى اشتباه كرد.  مهم آن است كه انسان در مصيبت، سخنى كه حاكى از ناشكرى و شكايت باشد، بر زبان نراند و حرف هايى كه دور از شأن يك بنده مطيع پروردگار است، نگويد، خودزنى ننموده و گريبان ندرد.

آثار و پيامدهاى صبر

صبر چه آثار و پيامدهايی دارد؟

صبر، مقدمه رسیدن به مقامات عالی است.  كليد اصلى پيروزى ها، صبر و شكيبايى است.  صبر قدرت آفرين است‏.  صبر شخصیت ساز است.  صبر نيروى مقاومت را افزايش مى دهد.  صبر دعوت به طرفدارى از حق مى كند.  هيچ كار بدون صبر سامان نمى يابد.  صبر، حرّيّت و آزادگى به انسان می دهد.  صبر و شكيبايى از نظر بهداشت و سلامت جسم نيز فوق العاده مؤثر است؛ افراد ناشكيبا عمرى كوتاه و توأم با انواع بيمارى ها دارند كه مهم ترين آنها بيمارى هاى قلبى و عصبى است. در حالى كه شكيبايان از عمر طولانى و توأم با سلامت نسبى برخوردارند.

انگيزه‏ هاى صبر و شكيبايى‏

انگيزه‏ هاى صبر و شكيبايى چيست؟‏

هر قدر «ايمان» انسان به حكمت و رحمت پروردگار بيشتر باشد، صبر انسان نيز بيشتر خواهد شد.  تكرار حوادث و مشكلات به تدريج فضيلت صبر را با «ممارست» در او به وجود مى آورد.  توجّه به ماهيّت حواث و مشکلات دنيا و توجّه به جايگاه صبر در رسيدن به مواهب مادى و معنوى و نيز توجه به اين حقيقت كه بی صبری مانع توفیق است، آمادگى بيشترى براى صبر و شكيبايى ايجاد می کند.  يكى ديگر از انگيزه ‏هاى صبر و عوامل پرورش آن، هم شكل ساختن خود با صابران است.  همچنين هر اندازه ظرفيت و شخصيت انسان بيشتر شود، صبر و شكيبايى او افزون مى گردد.

منظور از جزع و بى تابى‏

منظور از جزع در تعابير اخلاقی چيست؟

«جزع» نقطه مقابل «صبر» است و منظور از آن حالت بى قرارى و ناشكيبايى در برابر حوادث و مشكلات است؛ به گونه اى كه انسان در برابر حادثه زانو بزند، مأيوس شود، بى تابى كند  يا از تلاش و كوشش براى رسيدن به مقصد چشم بپوشد.

جَزَع (بی تابی) در روایات اسلامی

روايات اسلامى چه نگاهی به خصلت «جَزَع» دارند؟

در روايات اسلامى بحث هاى جالب و عميق و نكته هاى قابل ملاحظه اى درباره نکوهش بی صبری و اظهار «جزع» ديده مى شود كه هر يك از ديگرى آموزنده تر است.  به عنوان مثال در روایتی از حضرت علی (ع) می خوانیم: «هركس را صبر و استقامت رهایى و نجات نبخشيد، جزع و اضطراب او را از پاى درآورد».  آن حضرت در جایی دیگر در مذمّت جزع مى فرمايد: «از جزع و ناشكيبايى بپرهيز، زيرا اميد انسان را قطع و كوشش و تلاش را ضعيف ساخته و غم و اندوه به بار مى‏ آورد».

پیامدهای «جزع» و ترک «صبر»

امام علی(علیه السلام) در حکمت 189 نهج البلاغه، در مورد پیامدهای «جزع» و ترک «صبر» چه می فرماید؟

امام علی(ع) در مورد ترك «صبر» می فرماید: «كسى كه صبر و شكيبايى او را نجات ندهد بى تابى او را از پاى در مى آورد». در طول زندگى انسان همواره مشكلات فراوانى وجود دارد، و ممکن است انسان در این مسیر شکیبایی کرده و یا از خود بى تابى نشان دهد، و البته در این بین انسان عاقل راه نخست را بر مى گزيند تا از اجر صابران برخوردار گردد. امام صادق(ع) می فرماید: «در برابر مشكلات و مصائب صبر و شكيبايى داشته باشيد؛ زيرا كسى كه صبر نكند جزع او را هلاك خواهد كرد و هلاكت او در اين است كه پاداشى به او داده نخواهد شد».

ارزش و اهميت «صبر» در کلام امام علي(ع)

امام علي(علیه السلام) در حکمت 211 نهج البلاغه، درباره ارزش و اهميت «صبر» چه می فرمایند؟

امام علي(ع) درباره ارزش و اهميت «صبر» می فرماید: «صبر با مصائب مى جنگد و جزع به حوادث دردناك زمان كمك مى كند». انسان در طول زندگی با مشکلاتی مواجه است که صبر و شکیبایی می تواند تاثیر حوادث را کاهش دهد. از طرفی گذشت زمان موجب تحليل تدريجي قواى انسان و نزديك شدن به مرگ مي شود و جزع و بى تابى سبب تشديد آثار آن مى شود. بنابراين همان گونه كه صبر و شكيبايى با حوادث تلخ مى جنگد و انسان را در برابر آنها استوار مى كند؛ جزع و بى تابى به كمك آن حوادث آمده، و آثار آن را در وجود انسان عميق و عميق تر مى سازد.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

حسين منى و انا من حسين احب الله من احب حسينا .

حسين از من و من از حسينم ؛ دوستدار حسين محبوب خداست .

سنن ترمذى 2/307 و کنزالعمال 6/221