درمان حسد

راه های درمان حسد چيست؟

درمان اين بيمارى اخلاقى مانند درمان صفات رذيله ديگر است كه بر دو اساس استوار مى باشد: 1. راه های علمى 2. راه های عملى.

در بخش «درمان های علمى»، شخص حسود بايد روى دو چيز مطالعه و دقّت كند. يكى پيامدها و آثار ويرانگر حسد از نظر روح و جسم و ديگر ريشه ها و انگيزه هاى پيدايش حسد. از سوى ديگر، شخص حسود باید در باره انگيزه هاى حسد بيانديشد و ريشه هاى آن را يكى پس از ديگرى قطع نمايد.

امّا از نظر «عملى» حسود به جاى اينكه براى در هم شكستن اعتبار و شخصيّت فردى كه مورد حسدش قرار گرفته، به تقويت موقعيّت خود بپردازد، به جاى غيبت و مذمّتش او را به خاطر صفات خويش مدح و ستايش كند و به جاى تلاش در تخريب زندگى مادّى او، خود را آماده اعانت و همكارى با او نمايد و ... .

انگيزه‏ هاى حسد؟

حسد از چه انگيزه هايی سرچشمه می گيرد؟

بسيارى از صفات رذيله از يكديگر سرچشمه مى‏ گيرند، يا به تعبير ديگر، بر هم ديگر تأثير متقابل دارند. حسد نيز از صفاتى است كه از صفات زشت ديگرى ناشى مى‏ شود و خود نيز سرچشمه رذايل فراوانى است! علماى اخلاق براى حسد سرچشمه هاى زيادى ذكر كرده اند؛ از جمله: «عداوت و كينه»؛ «كبر و خودبرتربينى»؛ «حبّ رياست»؛ «ترس از نرسيدن به مقاصد مورد نظر»؛ «احساس حقّارت و خود كم بينى»؛ «بخل و خباثت نفس».

فراتر از اينها حسد، ريشه هايى در «عقايد» انسان نيز دارد. شخص حسود با زبان حال دارد به «حکمت و عدالت» خداوند اعتراض مى كند، كه چرا فلان نعمت به او داده نشده است! او به زبان حال مى گويد: هرگاه خدا به ديگرى نعمتى دهد، ممكن است از دادن مثل آن به من - العیاذ بالله - عاجز باشد! پس چه بهتر كه نعمت از او سلب گردد تا به من برسد! بنابراين حسودان در واقع گرفتار نوعى تزلزل در پايه هاى ايمان به «توحيد افعالى» پروردگار و حكمت و قدرت او هستند.

فرق صفات اخلاقی با اعمال اخلاقی

صفات اخلاقی و اعمال اخلاقی چه فرقی دارند؟

اعمال انسان هميشه در درون و جان او ريشه دارد؛ يا به تعبير ديگر، اعمال ظهور و بروز صفات درونى است، يكى به منزله ريشه و ديگرى به منزله ساقه و شاخ و برگ و ميوه است. به همين دليل، اعمال اخلاقى از صفات اخلاقى جدا نيست؛ مثلاً، نفاق كه از صفات رذيله است، ريشه اى در عمق جان انسان دارد و از شخصيّت دو گانه و ضدّ توحيدى او، حكايت مى كند. همين صفت درونى سبب انجام اعمال منافقانه يا رياكارانه مى شود.

پیامدها و آثار ویرانگر غضب

غضب چه پیامدها و آثاری دارد؟

كمتر صفتى از صفات رذيله است كه به اندازه غضب ويرانى به بار مى آورد و اگر فهرستى از آثار سوء غضب نوشته شود، معلوم مى گردد كه اثرات سوء آن از بسيارى از اخلاق رذيله بيشتر است؛ از جمله: 1. به هنگام هيجان غضب، عقل به كلى از كار مى افتد؛ 2. غضب موجب تباهى ايمان است؛ 3. غضب منطق انسان را خراب مى كند و به گزافه گويى و باطل گويى وا مى دارد؛ 4. یکی ديگر از پيامدهاى سوء غضب، آشكار شدن عيوب پنهانى انسان است؛ 5. خشم و غضب راه شيطان را به سوى انسان باز و به او نزديك مى سازد. 

آثار حسد بر ایمان و سرنوشت اخروی انسان، در روایات اسلامی

از ديد روايات اسلامی، حسد چه آثاری بر ایمان و سرنوشت اخروی انسان دارد؟

حسد آثار بسيار زيان بارى از نظر معنوى به بار مى آورد و كمتر صفتى از صفات رذيله است كه اين همه پيامدهاى سوء داشته باشد. از ديد روايات اسلامى ایمان آدمی و سعادت یا شقاوت اخروی، از جمله امور مهمّی است که بسیار می تواند از حسد تأثیر بپذیرد. حسد ريشه هاى ايمان را مى خورد و نابود مى كند و انسان را به عدل و حكمت الهى بدبين مى سازد؛ چراكه حسود در اعماق قلبش به بخشنده نعمت ها يعنى خداوند بزرگ معترض است و ... .

آثار حسد بر اخلاق، روح، روان و سلامت جسم آدمی، در روايات اسلامی

از ديد روايات اسلامی، حسد چه آثاری بر اخلاق، روح، روان و سلامت جسم آدمی دارد؟

حسد می تواند اين آثار زيان بار را از نظر معنوى و جسمی به بار آورد: 1. شخص حسود براى رسيدن به مقصد خود، يعنى زايل كردن نعمت از ديگران، به انواع گناهان متوسّل مى شود. 2. حسد، حجاب ضخيمى در برابر معرفت و شناخت حقّايق مى افكند. 3. شخص حسود دائما ناراحت است و همين امر سبب بيمارى روانى او مى شود. 4. هرگونه ناراحتى كه در روح ايجاد شود، آثارى در «جسم» به جاى مى ‏گذارد. حسد در ميان بيمارى ‏هاى روحى يكى از بدترين آنهاست. حسد گاه چنان شخص حاسد را ناراحت مى ‏كند كه او را بيمار می کند.

سعادت انسان، جسمی یا روحی؟

آيا سعادت انسان فقط یک جنبه روحى یا جسمی دارد؟

عده اى از فلاسفه قديم يونان مانند «كلبيون» معتقد بودند سعادت فقط جنبه روحى دارد و وضع جسمى و مادى، كوچكترين اثرى در سعادت انسان نخواهد داشت. در مقابل اين عقيده «اگزيستانسياليست ها» هستند كه سعادت را منحصراً در بهره بردارى بى قيد و شرط از لذايذ مادى مى دانند. اما از نظر اسلام، از آنجا كه حقيقت وجود انسان از هر دو قسمت جسم و روح تشكيل يافته، بنابراين سعادت را هم بايد در هر دو قسمت جستجو كرد و مسلماً هر برنامه اى كه تنها به يك قسمت از وجود انسان توجه داشته باشد متضمن سعادت او نخواهد بود.

راه های «حفظ و تقویت ایمان»

چگونه ایمان خود را حفظ و تقویت کنیم؟

انسان با تقویت پايه هاي ايمان خود، سدّی استوار در برابر صفات رذيله ایجاد خواهد کرد. عوامل تقویت ایمان عبارتند از: 1- سؤال کردن یکی از راه های تقویت ایمان است.خداوند، حسّ كنجكاوى را در ذات انسان قرار داده تا نسبت به موضوعاتی که علم ندارد، سؤال کند. 2- مطالعه، یکی دیگر از راهکارهای مؤثر در تقویت ایمان است. 3- خودسازی و پرهیز از گناه. امید به لطف پروردگار و معصومین(ع)، از دیگر عوامل مهم در تقویت ایمان است.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

اجعَلْ هَمَّکَ لِمَعادِکَ تَصْلُحْ

کوشش و همت خود را مصروف آخرتت گردان، اصلاح مى شوى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 58